Χολίνη: «Ασπίδα» για το ήπαρ

Ενα μέλος της βιταμίνης του συμπλέγματος Β και χαρακτηρισμένη ως λιποτροπικό, ή γαλακτοματοποιητής λίπους, η χολίνη είναι χρήσιμη για την ενίσχυση του ήπατος.

Η ανεπάρκειά της μπορεί να συμβάλλει στον εκφυλισμό του ήπατος, αλλά και στη σκλήρυνση των αρτηριών. Είναι ακόμα γνωστή η συνδρομή της στην αντιμετώπιση της συγκέντρωσης χοληστερόλης, της απώλειας μνήμης και της νόσου του Αλτσχάιμερ.

Η χολίνη τεχνικά δεν είναι μια βιταμίνη Β, αλλά συχνά περιλαμβάνεται στην οικογένεια της βιταμίνης Β, επειδή συνεργάζεται στενά με άλλες βιταμίνες του συμπλέγματος Β, ειδικά το φολικό οξύ (βιταμίνη Β9), και την κοβαλαμίνη (βιταμίνη Β12), για να επεξεργάζονται το λίπος και να κρατούν την καρδιά και τον εγκέφαλο υγιή. Η χολίνη είναι επίσης απαραίτητη για τη χοληδόχο κύστη και τη λειτουργία του ήπατος, το σχηματισμό λεκιθίνης, την παραγωγή ορμονών, και τη ρύθμιση του κεντρικού νευρικού συστήματος.

Η χολίνη παράγει την ακετυλοχολίνη, η οποία αποτελεί σημαντικό νευροδιαβιβαστή που απαιτείται για τη λειτουργία του εγκεφάλου και της μνήμης. Στην πραγματικότητα, οι επιστήμονες ερευνούν τώρα την πιθανότητα η χολίνη να είναι ευεργετική στη θεραπεία ακόμη και την πρόληψη των ασθενειών που επηρεάζουν τον εγκέφαλο και το κεντρικό νευρικό σύστημα, όπως το Πάρκινσον και η νόσος του Αλτσχάιμερ (άτομα με Αλτσχάιμερ συνήθως έχουν χαμηλά επίπεδα της ακετυλοχολίνης στον εγκέφαλο). Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι η χολίνη είναι επίσης εξαιρετικά σημαντική για τη διασφάλιση της υγιούς λειτουργίας του εγκεφάλου στα νεογνά.

Η χολίνη κρατά το ήπαρ υγιές βοηθώντας στην κίνηση λιπών από το ήπαρ προς τα κύτταρα. Η χολίνη παράγει την φωσφατιδυλοχολίνη (PC), η οποία είναι κρίσιμη για την δημιουργία της λιπαρής ουσίας που χρησιμοποιείται για το σχηματισμό των κυτταρικών μεμβρανών και η φωσφατιδυλοχολίνη μπορεί στη συνέχεια να χρησιμοποιηθεί από τον οργανισμό ως πηγή χολίνης (στη Γερμανία, οι γιατροί συνταγογραφούν ενίοτε φωσφατιδυλοχολίνη για τη θεραπεία της ηπατίτιδας ή βλαβών του ήπατος).

Συμπληρώματα φωσφατιδυλχολίνης είναι διαθέσιμα σε καταστήματα υγιεινής διατροφής, αλλά, βεβαίως, ο καθένας υποψιάζεται ότι η κακή λειτουργία του ήπατος θα πρέπει να είναι υπό την επίβλεψη γιατρού και ότι θα πρέπει να γίνεται συζήτηση προηγουμένως με το γιατρό για τη λήψη τους.

Μπορείτε να πάρετε χολίνη στη διατροφή σας από τα τρόφιμα που περιέχουν λεκιθίνη, τα οποία ο οργανισμός διασπά σε χολίνη. Μερικές τροφές που περιέχουν λεκιθίνη είναι το ρύζι, τα αυγά, το κόκκινο κρέας, το συκώτι, το λάχανο, το κουνουπίδι, η σόγια, τα ρεβίθια, οι φακές, τα πράσινα φασόλια, η φάβα, και η λεκιθίνη σόγιας. Η λεκιθίνη είναι επίσης ένα συνηθισμένο πρόσθετο τροφίμων. Χρησιμοποιείται στα παγωτά, τη μαργαρίνη, τη μαγιονέζα και τη σοκολάτα για να δεσμεύει το λίπος σε αυτά τα τρόφιμα με νερό.

Δεν υπάρχει Συνιστώμενη Ημερήσια Πρόσληψη (ΣΗΠ) για τη χολίνη. Οι περισσότεροι άνθρωποι παίρνουν από 300 έως 1.000 χιλιοστόγραμμα ανά ημέρα από τη διατροφή τους, τα οποία φαίνεται να είναι αρκετά για να αποφευχθεί η ανεπάρκεια. Η επαρκής ημερήσια πρόσληψη είναι 425 χιλιοστόγραμμα για τις ενήλικες γυναίκες (450 χιλιοστόγραμμα εάν είστε έγκυος και 550 χιλιοστόγραμμα αν θηλάζετε), και 550 χιλιοστόγραμμα για τους άνδρες. Επειδή η χολίνη έχει συνδεθεί με την ανάπτυξη του εγκεφάλου στα νεογνά, όλες οι έγκυες και οι θηλάζουσες γυναίκες πρέπει να είναι βέβαιες ότι θα λαμβάνουν άφθονη χολίνη στην διατροφή τους με την κατανάλωση τροφών πλούσιων σε λεκιθίνη (συμπληρώματα για υγιείς έγκυες και θηλάζουσες γυναίκες δεν συνιστώνται).

Ειδική Σημείωση: Επειδή το μεγαλύτερο μέρος της χοληστερόλης παράγεται στο συκώτι, η χολίνη πιστεύεται πως βοηθά στον έλεγχο της υψηλής χοληστερόλης, έτσι ώστε τα άτομα που βρίσκονται σ’ αυτή την κατάσταση να πρέπει να συζητήσουν το θέμα των συμπληρωμάτων με το γιατρό τους.

Μπορείτε να συμπληρώσετε χολίνη στη διατροφή σας με τη λήψη σόγιας σε κόκκους λεκιθίνης, αλλά υπάρχουν ορισμένα μειονεκτήματα σ’ αυτή τη μέθοδο. Αυτοί οι κόκκοι γίνονται από σογέλαιο και πρέπει να φυλάσσονται στο ψυγείο διαφορετικά θα ταγκίσουν. Επίσης, περιέχουν μόνο 10 με 20% φωσφατιδυλοχολίνη, ενώ συμπληρώματα χολίνης που περιέχουν τουλάχιστον 90% φωσφατιδυλοχολίνης είναι πλέον διαθέσιμα στην αγορά.

Τα συμπληρώματα χολίνης διατίθενται σε κάψουλες ή δισκία. Υπάρχει επίσης ένα συμπλήρωμα που ονομάζεται διμεθυλαμινοαιθανόλη (DMAE) που παρέχει τα ίδια οφέλη όπως η χολίνη, αλλά θεωρείται πως μεταφέρει στον εγκέφαλο τα οφέλη ακόμα πιο γρήγορα. Οπως και η χολίνη, έτσι και η DMAE, αυξάνει τα επίπεδα του νευροδιαβιβαστή  ακετυλοχολίνη στον εγκέφαλο και θεωρείται πως βελτιώνει τη βραχυπρόθεσμη μνήμη, τη συγκέντρωση και την μαθησιακή ικανότητα. Η DMAE μελετάται επίσης για πιθανή χρήση του ως θεραπεία για τη Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) και άλλες διαταραχές που επηρεάζουν τον εγκέφαλο και το κεντρικό νευρικό σύστημα, αν και δεν υπάρχουν πολλά στοιχεία που να υποστηρίζουν αυτές τις θεωρίες.

Παρατεταμένη υπερδοσολογία (πάνω από 6.000 χιλιοστόγραμμα) συμπληρωμάτων χολίνης μπορεί να προκαλέσει ζάλη, ναυτία και εμετό. Εάν αναπτύξετε κάποιο από τα συμπτώματα αυτά, σταματήστε τη λήψη του συμπληρώματος χολίνης και καλέστε τον γιατρό σας. Η λήψη περισσότερου από ένα γραμμάριο συμπληρώματος χολίνης ημερησίως γενικά δεν συνιστάται. Δόσεις πάνω από 10 γραμμάρια μπορεί να δημιουργήσουν μια δυσάρεστη μυρωδιά στο σώμα σας.

Η ανεπάρκεια της χολίνης είναι σπάνια, αλλά αν συμβεί μπορεί να οδηγήσει σε γαστρικά έλκη, εσωτερική αιμορραγία στα νεφρά, υψηλή πίεση αίματος, καρδιακή νόσο, ανικανότητα πέψης των λιπαρών, καχεκτική ανάπτυξη και εκφυλισμό του ήπατος. Αν παίρνετε νικοτινικό οξύ (μια μορφή νιασίνης) ως θεραπεία, μπορεί να χρειαστείτε συμπλήρωμα χολίνης, δεδομένου ότι τα υψηλά επίπεδα της νιασίνης μπορεί να καταστρέψουν τη χολίνη στον οργανισμό σας.