Πώς αλλάζουν οι γυναικείες ορμόνες με την ηλικία

Τα επίπεδα των γυναικείων ορμονών αλλάζουν δραματικά με την ηλικία. Οι ορμόνες είναι συνήθως παρούσες κατά τη γέννηση, την ανάπτυξη, την εφηβεία και την εγκυμοσύνη και αρχίζουν να μειώνονται όσο πλησιάζει η εμμηνόπαυση.

Τα αποτελέσματα των μειωμένων επιπέδων των ορμονών περιλαμβάνουν τόσο τη στειρότητα, όσο και δυσάρεστα συμπτώματα όπως οι εξάψεις και οι πονοκέφαλοι. Ετσι, πολλές γυναίκες που μεγαλώνουν προσπαθούν να αντικαταστήσουν τις φθίνουσες ορμόνες με βιομηχανοποιημένα υποκατάστατα για τα οιστρογόνα και την προγεστερόνη που μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν σε διάφορα μορφές πολύ νωρίτερα, για την πρόληψη της εγκυμοσύνης κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής ηλικίας.

Οι γυναικείες ορμόνες είναι παρούσες από τη γέννηση και είναι υπεύθυνες για την ανάπτυξη του στήθους κατά τη βρεφική ηλικία σε ορισμένα μωρά, τόσο θηλυκά, όσο και αρσενικά. Αυτό μπορεί να είναι αποτέλεσμα των οιστρογόνων που περνούν από τη μητέρα στο βρέφος, μέσω του πλακούντα ή θα μπορούσε να προκληθεί από το ίδιο το σώμα του μωρού που δημιουργεί την προλακτίνη ως απόκριση προς την απότομη πτώση των οιστρογόνων από το σώμα του μόλις κοπεί ο ομφάλιος λώρος. Μερικά κοριτσάκια βιώνουν, μάλιστα, μια περιστασιακή διεύρυνση του μαστού τα πρώτα δύο χρόνια της ζωής τους, γεγονός που δείχνει πως οι ορμόνες επηρεάζουν τη ζωή από πολύ νωρίς.

Κατά τη διάρκεια της εφηβείας, ο υποθάλαμος παράγει την εκλυτική ορμόνη των γοναδοτροπινών που με τη σειρά της στέλνει σήματα στην υπόφυση για την απελευθέρωση επιπλέον ορμονών. Αυτές περιλαμβάνουν την ωχρινοτρόπο ορμόνη και την ωοθυλακιοτρόπο ορμόνη που και οι δύο διεγείρουν τις ωοθήκες να κάνουν επιπλέον ορμόνες. Οι πιο γνωστές ορμόνες που παράγονται από τις ωοθήκες είναι τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη, που βοηθούν την ωχρινοτρόπο και την ωοθυλακιοτρόπο ορμόνη να ρυθμίσουν τον εμμηνορροϊκό κύκλο. Οι ορμόνες αυτές αυξάνουν τα επίπεδα των οιστρογόνων λίγο πριν την ωορρηξία και στη συνέχεια αυξάνουν τα επίπεδα της προγεστερόνης για περίπου δύο εβδομάδες αργότερα. Οταν το απελευθερωμένο ωάριο δεν γονιμοποιείται, τα επίπεδα της προγεστερόνης πέφτουν και ξεκινά η έμμηνος ρύση.

Η εγκυμοσύνη και οι γυναικείες ορμόνες πάνε παρέα και τα επίπεδα της προγεστερόνης δεν πέφτουν όταν μια γυναίκα είναι έγκυος και αυτός είναι ο λόγος που δεν εμφανίζεται περίοδος στη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Αντί γι’ αυτό η ανθρώπινη χοριακή γοναδοτροπίνη στέλνει σήματα στις ωοθήκες να κάνουν περισσότερη προγεστερόνη και περισσότερα οιστρογόνα, παρόλο που ο πλακούντας συνήθως αναλαμβάνει αυτή τη δουλειά λίγο πριν από το δεύτερο τρίμηνο. Τα αποτελέσματα των υψηλότερων επιπέδων των γυναικείων ορμονών, βοηθούν στην αύξηση της παροχής αίματος, στη δημιουργία παχύτερης επένδυσης της μήτρας και στη χαλάρωση των μυών της μήτρας, ώστε να μπορέσει να μεγαλώσει μέσα σ’ αυτήν το αγέννητο μωρό. Κι ενώ η προλακτίνη αυξάνεται για να φτιάξει το μητρικό γάλα λίγο πριν τη γέννηση του μωρού, τα επίπεδα τόσο της προγεστερόνης, όσο και των οιστρογόνων πέφτουν ξαφνικά μετά τον τοκετό και κάποιες φορές το γεγονός αυτό οδηγεί στην επιλόχεια κατάθλιψη. Αυτές οι γυναικείες ορμόνες αρχίζουν να μειώνονται ακόμα περισσότερο όταν η γυναίκα πλησιάζει στην εμμηνόπαυση.

Η πτώση των επιπέδων των οιστρογόνων κατά την εμμηνόπαυση μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα στα οστά και την καρδιά, όπως η οστεοπόρωση και οι καρδιοπάθειες. Οι νυχτερινές εφιδρώσεις, οι εξάψεις και η κολπική ξηρότητα είναι επίσης συχνά συμπτώματα της απώλειας αυτών των ορμονών. Μπορεί να συμβούν επίσης πονοκέφαλοι, κόπωση και ενοχλήσεις κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης.

Από την άλλη πλευρά, τα χαμηλότερα επίπεδα της προγεστερόνης μπορούν να οδηγήσουν σε στειρότητα, κολπική ξηρότητα και χαμηλή λίμπιντο. Η αύξηση του σωματικού βάρους, η κατάθλιψη, το φούσκωμα είναι όλες οι πρόσθετες συνέπειες των μειωμένων επιπέδων προγεστερόνης που έρχονται μαζί με την εμμηνόπαυση.

Για τους λόγους αυτούς χρησιμοποιείται συχνά η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης από ηλικιωμένες γυναίκες που δυσκολεύονται να αντέξουν τις επιπτώσεις των χαμηλότερων επιπέδων των γυναικείων ορμονών. Η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης γίνεται συνήθως με ένα χάπι ή με ένα επίθεμα που τοποθετείται στο σώμα και μπορεί να μειώσει τα συμπτώματα όπως εξάψεις και νυχτερινή εφίδρωση.

Πριν από την εμμηνόπαυση, μερικές γυναίκες χρησιμοποιούν συνθετικές ορμόνες για την πρόληψη της εγκυμοσύνης, επειδή η περίσσεια οιστρογόνων μπορεί να αποτρέψει σε πολλούς τύπους ελέγχου των γεννήσεων την ωορρηξία. Η προγεστερόνη που έρχεται με πολλές μορφές ελέγχου των γεννήσεων μπορεί να πυκνώσει την τραχηλική βλέννη, ώστε να είναι δύσκολο για το σπέρμα να φτάσει στον τράχηλο της μήτρας και μπορεί επίσης να καταστήσει τα τοιχώματα της μήτρας πάρα πολύ λεπτά, ώστε να μην μπορέσει να εμφυτευθεί εκεί ένα έμβρυο.