Η μύτη του ελέφαντα μπορεί να διαθέτει τον πιο εξελιγμένο οσφρητικό υποδοχέα από όλα τα θηλαστικά στον πλανήτη Γη, σύμφωνα με νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Genome Research.
Το μυστικό δεν βρίσκεται, όπως ίσως θα φανταζόταν κανείς, στην τεράστια προβοσκίδα τους, αλλά στα γονίδιά τους. Ειδικά οι αφρικανικοί ελέφαντες μπορούν να μυρίσουν πολύ καλύτερα από τους ανθρώπους, τα ποντίκια, ακόμα και τους σκύλους, χωρίς αυτό, βέβαια, να σημαίνει ότι θα πρέπει να… σπεύσουμε να αντικαταστήσουμε τους σκύλους της αστυνομίας με το πληθωρικό αυτό θηλαστικό.
Ενώ ο αριθμός των ενεργών οσφρητικά γονιδίων των ελεφάντων είναι αρκετά εντυπωσιακός, περίπου 2.000 γονίδια που είναι διπλάσια σε αριθμό απ’ αυτά που έχουν βρεθεί στους σκύλους και πενταπλάσια απ’ αυτά που έχουν βρεθεί στους ανθρώπους, οι επιστήμονες δεν βρήκαν σαφή σύνδεση ανάμεσα στον αριθμό τους και την καλή όσφρηση των ελεφάντων. Πιθανολογούν, λοιπόν, πως η καλή τους όσφρηση δεν έχει να κάνει με τον αριθμό των γονιδίων τους μόνο, αλλά και με τον τρόπο που τα ζώα τούς χρησιμοποιούν.
«Δεν γνωρίζουμε πραγματικά πώς ο αριθμός των γονιδίων των οσφρητικών υποδοχέων σχετίζεται με την οσφρητική ικανότητα. Για παράδειγμα, τα σκυλιά είναι γνωστό ότι έχουν την αίσθηση της όσφρησης, αλλά στην πραγματικότητα γνωρίζαμε ότι ο αριθμός των γονιδίων τους ήταν πολύ μικρότερος απ’ ό,τι των ποντικών που, όμως, δεν είχαν την ίδια οσφρητική ικανότητα με τους σκύλους. Οι σκύλοι έχουν πολύ ευαίσθητη μύτη, αλλά ίσως λιγότερο απαιτητική», λέει ο συγγραφέας της μελέτης, Yoshihito Niimura, ερευνητής στο Τμήμα Εφαρμοσμένης Βιολογικής Χημείας στο Πανεπιστήμιο του Τόκιο.
Η γενετική ανάλυση αποκάλυψε πως οι αφρικανικοί ελέφαντες, κατέχοντας σχεδόν 2.000 γονίδια όσφρησης (συγκεκριμένα 1.948), έναντι περίπου 1.000 των σκύλων, είναι «πρωταθλητές» μεταξύ των ζώων (τουλάχιστον αυτών που μελετήθηκαν, δηλαδή αλόγων, χοίρων, λαγών, χιμπατζήδων, αγελάδων, τρωκτικών κ.ά.), πράγμα που τούς επιτρέπει να μυρίζουν καλύτερα το περιβάλλον τους. Εως σήμερα κάτοχος του ρεκόρ ευαίσθητης μύτης θεωρείτο ο αρουραίος, αλλά πλέον χάνει τα σκήπτρα, καθώς τελικά διαθέτει πολύ λιγότερα σχετικά γονίδια (γύρω στα 1.300).
Οι άνθρωποι διαθέτουν πολύ λίγα γονίδια (μόλις 396) σχετικά με τους υποδοχείς της όσφρησης, πράγμα που δείχνει ότι ως είδος έχουμε σταδιακά πάψει να εξαρτιόμαστε από την μύτη μας, αλλά αντίθετα έχουμε δώσει μεγαλύτερη έμφαση στην όραση.