Αλανίνη: «Αρχιτέκτονας» μυών, «ισορροπιστής» ενέργειας

Η αλανίνη ή L-αλανίνη, είναι ένα αμινοξύ που βοηθά το σώμα να μετατρέψει την απλή ζάχαρη γλυκόζη σε ενέργεια. Βοηθά παράλληλα να εξαλειφθούν από το ήπαρ οι διάφορες τοξίνες.

Τα αμινοξέα είναι τα δομικά στοιχεία των πρωτεϊνών και είναι το κλειδί για την οικοδόμηση ισχυρών, υγιών μυών. Η αλανίνη έχει αποδειχθεί πως βοηθά στην προστασία των κυττάρων από βλάβες κατά τη διάρκεια έντονης αερόβιας δραστηριότητας, όταν το σώμα «κανιβαλίζει» τις μυϊκές πρωτεΐνες για να βοηθήσει στην παραγωγή ενέργειας.

Η αλανίνη είναι ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση ισορροπημένων επιπέδων αζώτου και γλυκόζης στο σώμα, που το κάνει μέσω μιας σειράς χημικών δράσεων που ονομάζεται κύκλος αλανίνης.

Κατά τη διάρκεια του κύκλου αλανίνης, τυχόν περίσσεια αμινοξέων (πρωτεϊνών) σε κύτταρα ή ιστούς μεταφέρονται σε ένα μόριο-υποδοχέα που ονομάζεται πυροσταφυλικό οξύ, το οποίο παράγεται από τη διάσπαση της γλυκόζης. Το πυροσταφυλικό οξύ στη συνέχεια μετατρέπεται σε αλανίνη και μεταφέρεται στο ήπαρ. Το ήπαρ εξάγει άζωτο από την αλανίνη και μετατρέπει ξανά κάποια απ’ αυτή και πάλι σε πυροσταφυλικό οξύ που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να παράξει περισσότερη γλυκόζη. Οποιαδήποτε περίσσεια αζώτου, μετατρέπεται στη συνέχεια σε ούρα και περνά έξω από το σώμα μέσω της ούρησης. Αυτός ο κύκλος γλυκόζης-πυροσταφυλικού-αλανίνης-πυροσταφυλικού-γλυκόζης, βοηθά τον οργανισμό να εφοδιαστεί με την απαιτούμενη ενέργεια που χρειάζεται για να υποστηρίξει την κυτταρική ζωή. Εξασφαλίζει, επίσης, ότι μια σταθερή παροχή πυροσταφυλικού οξέος είναι διαθέσιμη για να επιτρέψει τη σύνθεση γλυκόζης και αμινοξέων στο σώμα.

Η αλανίνη διαδραματίζει καίριο ρόλο στη διατήρηση των επιπέδων της γλυκόζης και τον ενεργειακό εφοδιασμό του σώματος. Ο ιός Epstein-Barr και το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης έχουν συνδεθεί με υπερβολικά επίπεδα αλανίνης και χαμηλά επίπεδα της τυροσίνης και της φαινυλαλανίνης. Η αλανίνη μπορεί να βοηθήσει στη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα επίσης. Η έρευνα έδειξε ότι τα άτομα που είναι ινσουλινοεξαρτώμενα λόγω του σακχαρώδους διαβήτη, αν πάρουν από το στόμα μία δόση L-αλανίνης, αυτό εμποδίζει αποτελεσματικά τυχόν υπογλυκαιμία στη διάρκεια της νύχτας.

Η αλανίνη είναι ένα μη απαραίτητο αμινοξύ, κάτι που σημαίνει πως ένα υγιές σώμα είναι σε θέση να φτιάξει την δική του απαιτούμενη ποσότητα αυτού του συστατικού. Ωστόσο, όλα τα αμινοξέα μπορεί να γίνουν απαραίτητα (απαιτούνται διαιτητικά συμπληρώματα) εάν το σώμα για κάποιο λόγο δεν μπορεί να τα παράγει. Ανθρωποι με δίαιτες χαμηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες ή άτομα με διατροφικές διαταραχές, ηπατική νόσο, διαβήτη, ή γενετικές παθήσεις, που προκαλούν διαταραχές του κύκλου της ουρίας, μπορεί να χρειαστεί να πάρουν συμπληρώματα αλανίνης για να αποφύγουν την ανεπάρκεια. Χαμηλά επίπεδα αλανίνης έχουν βρεθεί σε ασθενείς με υπογλυκαιμία, διαβήτη, ηπατίτιδα, αλλά δεν είναι γνωστό ακόμα αν η ανεπάρκεια της αλανίνης είναι το αποτέλεσμα ή η αιτία αυτών των ασθενειών. Ο οργανισμός χρειάζεται την αλανίνη για να επεξεργαστεί το τόσο απαραίτητο για την καλή υγεία σύμπλεγμα των βιταμινών Β, ειδικά τη βιταμίνη Β5 (παντοθενικό οξύ) και τη βιταμίνη Β6 (πυριδοξίνη).

Επειδή το υγρό που βρίσκεται στον αδένα του προστάτη περιέχει αλανίνη θεωρείται ότι αυτό το αμινοξύ μπορεί να βοηθήσει στη θεραπεία της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη, μια κατάσταση όπου ο προστάτης διογκώνεται και προκαλεί δυσφορία κατά την ούρηση. Σε μια μελέτη οι συμμετέχοντες με υπερπλασία του προστάτη έλαβαν 780 χιλιοστόγραμμα αλανίνης, γλυκίνης, γλουταμινικού οξέος κάθε ημέρα για 2 εβδομάδες και 390 χιλιοστόγραμμα απ’ αυτά τα τρία αμινοξέα για τους επόμενους δυόμισι μήνες και είδαν σημαντική μείωση στα συμπτώματά τους.

Καλές πηγές αλανίνης είναι το κρέας, τα πουλερικά, τα αυγά, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα ψάρια. Μερικές τροφές πλούσιες σε πρωτεΐνες των φυτών όπως το αβοκάντο παρέχουν επίσης αλανίνη.

Υπάρχει ακόμα μια σειρά από συμπληρώματα που περιέχουν αλανίνη και είναι διαθέσιμα στην αγορά. Ωστόσο, να έχετε κατά νου ότι η λήψη κάθε αμινοξέος μπορεί να διατάξει την ισορροπία του αζώτου στο σώμα και να είναι πιο δύσκολο για το ήπαρ και τα νεφρά να εξαλείψουν τα απόβλητα. Τα άτομα με ηπατική ή νεφρική νόσο θα πρέπει να συμβουλευτούν γιατρό, πριν πάρουν οποιοδήποτε συμπλήρωμα αμινοξέων.